İngilizcede Takılar (–s, -es, -ies, -ed-, -ing) ve Örnek Kullanımları

İngilizce dilbilgisinde kelimelerin sonuna gelen ekler, cümlenin zamanını, kelimenin sayısını veya türünü belirleyerek iletişimin temelini oluşturur. “-s, -es, -ies” gibi takılar genellikle çoğul yapma veya geniş zaman çekimlerinde kullanılırken, “-ed” geçmiş zamanı, “-ing” ise süreklilik bildiren durumları ifade eder. Bu eklerin doğru kullanımı, sadece gramer kurallarına uymak için değil, aynı zamanda kendinizi net ve anlaşılır bir şekilde ifade edebilmeniz için de hayati önem taşır. Bu rehberde, İngilizcenin en sık kullanılan bu son eklerini ve kelimelere kattıkları anlamları detaylı örneklerle inceleyeceğiz.

İngilizce Takılar

İngilizce dilbilgisinde kelimelerin sonuna eklenen yapım ve çekim ekleri, cümlenin zamanını ve anlamını belirlemede kilit rol oynar. Genellikle çoğul isimler elde etmek veya geniş zamanda fiilleri üçüncü tekil şahsa göre çekimlemek için “-s” ve “-es” takılarına başvurulur; örneğin “books” veya “goes” kelimelerinde olduğu gibi. Kelime sonu “y” harfiyle biten bazı durumlarda ise bu harf düşerek yerini “-ies” takısına bırakır ve “cities” ya da “tries” gibi yapılar oluşur. Geçmişte tamamlanmış düzenli eylemleri anlatmak için “-ed” eki (worked) kullanılırken, bir eylemin o anda devam ettiğini göstermek veya bir durumu niteleyen sıfatlar türetmek amacıyla “-ing” takısı (sleeping, boring) tercih edilir. Bu eklerin doğru kullanımı, İngilizcede zaman ve durum bildirimlerinin temelini oluşturur.

İngilizcede İyelik Bildiren “’s” (’nın)

Bir nesnenin bir kişiye veya başka bir varlığa ait olduğunu belirtmek için kullanılır. Türkçedeki “-nın / -nin” ekine karşılık gelir. Yazımda kesme işareti (‘) kullanılır ve bu işaretin yeri kelimenin tekil mi yoksa çoğul mu olduğuna göre değişir.

Tekil İsimlerde: İsim tekilse, kesme işareti “s” harfinden önce gelir (‘s).

• My father’s car (Babamın arabası)

• The dog’s bone (Köpeğin kemiği)

• Sarah’s phone (Sarah’nın telefonu)

Çoğul İsimlerde (Sadece -s ile biten çoğul isimlerde): Eğer isim zaten çoğul eki “-s” almışsa, sadece kesme işareti sona konur (s’). Tekrar “s” eklenmez.

• The teachers’ room (Öğretmenlerin odası)

• The birds’ nests (Kuşların yuvaları)

• My parents’ house (Ebeveynlerimin evi)

İngilizcede Çoğul Yapan “-s”/ ler-lar

İngilizcede sayılabilen nesneleri tekil halden çoğul hale getirmek için kelimenin sonuna “-s” takısı eklenir. Bu kullanım, Türkçedeki “-ler” ve “-lar” çoğul eklerinin tam karşılığıdır. Nesnenin sayısının birden fazla olduğunu belirtmek için kullanılan en temel kuraldır. 

Genel kural olarak, kelime sessiz bir harfle veya “e” harfiyle bitiyorsa sonuna sadece “s” eklenir:

• Books (Kitaplar)

• Cars (Arabalar)

• Pens (Kalemler)

• Trees (Ağaçlar)

• Chairs (Sandalyeler)

İngilizce Çoğul Yapan “es” Takısı 

İngilizce Çoğul Yapan “-es” Takısı İngilizcede sonu “s, ss, sh, ch, x, o” harfleriyle biten isimleri çoğul yaparken, kelimenin okunuşunu kolaylaştırmak amacıyla sonuna “-es” takısı getirilir. glass → glasses (bardaklar) brush → brushes (fırçalar) potato → potatoes (patatesler)

• bus → buses (otobüsler)

• box → boxes (kutular)

• hero → heroes (kahramanlar)

İngilizce Çoğul Yapan “-es” Takısı Örnek Cümleler:

Çoğul yapan “-es” takısının cümle içinde kullanımını aşağıdaki yeni örneklerle inceleyebilirsiniz.

• Please wash the dirty glasses. (Lütfen kirli bardakları yıka.)

• There are two toothbrushes in the bathroom. (Banyoda iki diş fırçası var.)

• I need to buy some potatoes for dinner. (Akşam yemeği için biraz patates almam lazım.)

• He keeps his matches in a safe place. (Kibritlerini güvenli bir yerde tutar.)

• Foxes are very clever animals. (Tilkiler çok zeki hayvanlardır.)

• She has many beautiful dresses. (Onun çok güzel elbiseleri var.)

İngilizce Çoğul Yapan “ies” Takısı 

İngilizce Çoğul Yapan “-ies” Takısı Eğer bir isim “y” harfi ile bitiyorsa ve “y”den önce gelen harf sessizse, çoğul yapılırken “y” harfi düşer ve yerine “-ies” takısı gelir. party → parties (partiler) country → countries (ülkeler) cherry → cherries (kirazlar)

Çoğul Yapan İngilizce “-ies” Takısı Örnek Cümleler:

Çoğul yapan “-ies” takısı ile ilgili alternatif örnek cümleleri aşağıda bulabilirsiniz.

• I like reading short stories. (Kısa hikayeler okumayı severim.)

• They visited three different countries last year. (Geçen yıl üç farklı ülkeyi ziyaret ettiler.)

• There are many cherries on the tree. (Ağaçta bir sürü kiraz var.)

• Big cities are usually noisy. (Büyük şehirler genellikle gürültülüdür.)

• Butterflies are very colorful insects. (Kelebekler çok renkli böceklerdir.)

• We are organizing surprise parties. (Sürpriz partiler organize ediyoruz.)

İngilizce Geniş Zaman “-s” Takısı

İngilizce Geniş Zaman “-s” Takısı Geniş zamanda (Simple Present Tense) cümle kurarken, eğer özne üçüncü tekil şahıs ise (He, She, It), fiilin sonuna “-s” takısı eklenir.

İngilizce Geniş Zaman “-s” Takısı Örnek Cümleler

İngilizce geniş zamanda “-s” takısı nasıl kullanılır aşağıdaki örnekler üzerinden inceleyebilirsiniz.

• He walks to school every day. (O, her gün okula yürür.)

• She likes chocolate ice cream. (O, çikolatalı dondurmayı sever.)

• My father reads the newspaper in the mornings. (Babam sabahları gazete okur.)

• It snows here in January. (Burada Ocak ayında kar yağar.)

• The chef cooks delicious meals. (Şef lezzetli yemekler pişirir.)

Geniş Zaman İngilizce “-es” Takısı

Geniş Zaman İngilizce “-es” Takısı Geniş zamanda özne tekil olduğunda, sonu “o, ch, sh, s, x” ile biten fiillere “-s” yerine “-es” takısı getirilir.

Geniş Zaman İngilizce “-es” Takısı Örnek Cümleler

Geniş Zaman kalıbında “-es” takısı nasıl kullanılır aşağıdaki örnekler üzerinden inceleyebilirsiniz.

• She washes her hair every two days. (O, saçlarını iki günde bir yıkar.)

• He goes to the gym after work. (İşten sonra spor salonuna gider.)

• My mother misses her old friends. (Annem eski arkadaşlarını özlüyor.)

• The mechanic fixes the cars. (Tamirci arabaları tamir eder.)

• She brushes her teeth twice a day. (O, günde iki kez dişlerini fırçalar.)

Geniş Zaman İngilizce “-ies” Takısı 

Geniş Zaman İngilizce “-ies” Takısı Geniş zamanda sonu “y” ile biten ve öncesinde sessiz harf bulunan fiiller, üçüncü tekil şahıslarla (He/She/It) çekimlenirken “-ies” takısı alır.

Geniş Zaman İngilizce “-ies” Takısı Örnek Cümleler:

Geniş zaman kalıbında “-ies” takısı nasıl kullanılır aşağıdaki örnekler üzerinden inceleyebilirsiniz.

• He studies math every night. (O her gece matematik çalışır.)

• The baby cries when he is hungry. (Bebek acıktığında ağlar.)

• She carries a heavy backpack. (O ağır bir sırt çantası taşır.)

• My friend tries to speak Spanish. (Arkadaşım İspanyolca konuşmaya çalışır.)

• Time flies when you are having fun. (Eğlendiğin zaman, zaman uçar.)

İngilizce Geçmiş Zamanda “-ed” Takısı Kullanımı

İngilizce Geçmiş Zamanda “-ed” Takısı Kullanımı Geçmiş zamanda (Simple Past Tense) düzenli fiillerin sonuna “-ed” takısı getirilerek eylemin geçmişte yapıldığı belirtilir.

İngilizce Geçmiş Zamanda “ed” Takısı Örnek Cümleler

İngilizce Geçmiş Zamanda “-ed” Takısı Örnek Cümleler Geçmiş zamanı belirten “-ed” takısının kullanımını aşağıdaki örneklerle inceleyebilirsiniz.

• We visited our grandparents last weekend. (Geçen hafta sonu büyükannemizi ziyaret ettik.)

• She cleaned the whole house yesterday. (O dün tüm evi temizledi.)

• They cooked pasta for dinner. (Akşam yemeği için makarna pişirdiler.)

• I waited for the bus for 20 minutes. (Otobüsü 20 dakika bekledim.)

• He painted the walls blue. (O duvarları maviye boyadı.)

• It rained all day yesterday. (Dün tüm gün yağmur yağdı.)

Present Continuous Tense İngilizce “-ing” Takısı

Present Continuous Tense İngilizce “-ing” Takısı Şimdiki zamanda (Present Continuous Tense) bir eylemin şu anda yapılmakta olduğunu göstermek için fiilin sonuna “-ing” takısı eklenir.

Present Continuous Tense İngilizce “-ing” Takısı Örnek Cümleler Şimdiki zaman “-ing” ekinin kullanımını aşağıdaki örnek cümlelerde görebilirsiniz.

• I am writing an email right now. (Şu anda bir e-posta yazıyorum.)

• The children are sleeping in their room. (Çocuklar odalarında uyuyorlar.)

• She is drinking tea on the balcony. (O balkonda çay içiyor.)

• We are listening to our favorite song. (En sevdiğimiz şarkıyı dinliyoruz.)

• He is running in the marathon. (O maratonda koşuyor.)

• They are eating lunch at the cafeteria. (Kafeteryada öğle yemeği yiyorlar.)

İngilizcede Takılar (–s, -es, -ies, -ed-, -ing) ve Örnek Kullanımları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İngilizcede “-ing” takısı ne zaman kullanılır? 

“-ing” takısı, şimdiki zamanda (Present Continuous Tense) bir eylemin şu an yapıldığını belirtmek için kullanılır. Örneğin: I am sleeping (Uyuyorum).

Hangi kelimelerin sonuna “-es” takısı getirilir? 

Sonu -ch, -sh, -s, -x veya -o harfleriyle biten kelimelere, okunuşu kolaylaştırmak için “-es” takısı getirilir. Örneğin: box-boxes veya watch-watches.

“-ies” takısı için “y” harfi kuralı nedir? 

Eğer bir kelime “y” harfi ile bitiyorsa ve “y”den önceki harf sessiz ise, “y” harfi düşer ve yerine “-ies” gelir. Örneğin: city-cities. Ancak “play” gibi öncesinde sesli harf varsa sadece “-s” gelir (plays).

Bütün geçmiş zaman fiilleri “-ed” takısı alır mı? 

Hayır, sadece düzenli fiiller (regular verbs) “-ed” takısı alır. Düzensiz fiillerin (irregular verbs) yazılışı tamamen değişir. Örneğin: go – went olur, goed olmaz.